In Nederland leven meer dan 10.000 zeehonden. De overgrote meerderheid daarvan zwemt in de Waddenzee en dan is er nog een handjevol dat in de Zeeuwse delta leeft.

Dit is ook niet zo verwonderlijk want het Waddengebieden, de Nederlandse kust gebieden, zijn een voortreffelijk thuis voor zoogdieren als de zeehond. 

Ze leven de ene helft van de tijd onder water jagend op zijn volgende maal en de andere helft van de tijd liggen ze liever lui dan moe op een zandbank. De ondiepe waddenzee met zijn getijden is hierdoor een uitstekend thuis voor dit uitzonderlijke dier.

De zeehond, was een bedreigde diersoort

Sinds de jaartelling begon is de zeehond in grote getalen aanwezig in de Waddenzee.

Ze zijn niet altijd een bedreigde diersoort geweest. Dit werd pas schrijnend toen tijdens de middeleeuwen er zoveel op de zeehond gejaagd werd dat deze bijna helemaal verdween uit het Waddengebied. 

Zeehonden werden gedood om hun vlees en hun vet kwam goed van pas als lampolie. Maar dat was niet de enige reden dat er op ze werd gejaagd. Voor vissers waren ze een plaag, want vaak raakte ze verstrikt in de netten en fuiken. Maar nog erger vonden de vissers het feit dat deze grijze jagers veel vis voor hun neus weg kaapten. 

Een volwassen zeehond eet met gemak 5 tot 8 kilo vis per dag en de vissers gaven deze dieren dan ook graag de schuld van hun slechte vangst. Ergens halverwege de 16de eeuw werd besloten om premies uit te loven voor het vangen en doden van zeehonden. 

Aan het betalen voor de jacht op zeehonden kwam pas iets meer dan 50 jaar geleden een einde. Maar daarmee was het gevaar voor hun voortbestaan nog niet geweken. Er werden  geen premies meer uitgedeeld maar jonge zeehondjes werden nog steeds in grote getalen gevangen en neer geknuppeld voor hun zachte witte vacht.

Omdat er bijna alleen maar pups werden gedood, werden er nog maar nauwelijks zeehonden volwassen. Daarom werd in de jaren ‘60 van de vorige eeuw, de jacht op zeehonden in Nederland helemaal verboden. Sindsdien hebben ze een beschermde status en zorgt Nederland voor afgeschermde gebieden waar deze dieren ongestoord hun jongen kunnen groot brengen.

Hoe weten we nou hoeveel zeehonden er zijn?

Jaarlijks wordt er in Augustus in Nederland een officiële zeehonden telling gedaan over het hele waddengebied dat doen ze ook in Duitsland en Denemarken. Dit wordt gedaan vanuit de lucht met kleine vliegtuigjes in opdracht van het ministerie van Landbouw, natuur en voedselkwaliteit.

Tellen vanuit de lucht op 150 meter hoogte is ondanks digitale apparatuur en GPS coördinaten, lang niet nauwkeurig. Je kunt alleen de zeehonden tellen die op dat moment op een zandbank liggen. Daarom worden er meerdere meetmomenten per jaar gehouden.

Bij alle berekeningen wordt er 35% bij geteld, dit zijn volgens de experts ongeveer het aantal zeehonden die tijdens de telling in zee liggen te spartelen en dus niet gespot zijn. Globaal gezien kan er in ieder geval bij gehouden worden of er sprake is van groei of krimp van deze Wad bewoners.

Welke zeehonden soorten leven in de Waddenzee?

In de Waddenzee komen twee soorten zeehonden voor, de gewone zeehond en de kegelrob. De Kegelrob, die zijn naam te danken heeft aan de spitse vorm van zijn kop, maakte pas nadat het weer helemaal veilig was zijn rentree in de Waddenzee. Tot die tijd kwam hij alleen nog maar voor in Engeland. Van de twee soorten is dit de meest nieuwsgierige.

Samen zorgen deze twee soorten ervoor dat het wad het hele jaar door een kraamkamer is, de grijze zeehond krijgt zijn jongen in de zomer en de Kegelrob in de winter.

Dankzij opvangcentra kunnen de zeehonden blijven bestaan

Dankzij het net op tijd ingrijpen en het opzetten van opvangcentra zoals die in Pieterburen en Ecomare op Texel, overleefd de zeehond. De wadden eiland landen hebben gezamenlijk besloten om delen van het Waddengebied af te schermen, zodat de zeehond daar in alle rust kan leven. Natuurlijk is dat van groot belang voor het voortbestaan van zijn soort.