14 leuke weetjes over het Waddengebied

Het Waddengebied heeft een bijzondere geschiedenis en wetenswaardigheden. Misschien heb je een van de eilanden al eens bezocht en staan grinniken bij vondsten uit de zee uitgestalt in iemands persoonlijke collectie. Of een van de natuurcentra bezocht en zeehonden van dichtbij gezien. Het Waddengebied is een uitgestrekt en omvangrijk natuurgebied. Onderstaand zetten we de 14 meest interessante, grappige en wetenswaardige weetjes voor je op een rij. 

Wist jij dat….

1. Op de meeste plekken in de Waddenzee zal een Boeing 747 meer dan 8 meter boven het water uitkomen

Een Boeing 747 kan maar op en paar plekken in de Waddenzee zinken. Voor de rest steekt hij 8 meter boven het water uit en kun je na een crash nog steeds uit het raampje zwaaien. Gemiddeld genomen is de Waddenzee namelijk maar 11,8 meter diep bij vloed. Bij eb kun je dus gewoon uitstappen met de glijbaan. Dus als je een goede duik neemt van een leuke boot en je kunt je 2 seconden je adem inhouden, tik je direct de bodem aan.

In het Marsdiep, het stuk water tussen Texel en Den Helder, daar waar de Noordzee en de Waddenzee elkaar ontmoeten zit een enorme ‘put’. Daar wil wil je dus niet crashen. Deze draagt namelijk niet voor niets de naam ‘Hels deur’. In deze put wordt de bodem aantikken een beetje lastige. Bij hoog water is het hier 45 meter diep. Het diepste punt van het Waddengebied.

2. Het hoogste punt in het waddengebied is even hoog als 2250 Euromunten. 

Er is nog nooit iemand geweest die 2250 Euromunten op elkaar wist te leggen, maar toch is het zo. Het hoogste punt van het gehele waddengebied is op Sylt, het grootste Duitse Waddeneiland. De duintop ligt op 52 meter boven zeeniveau en dat staat gelijk aan ongeveer 2250 Euromunten. 

Het strand van Sylt met de hoogste duinen van het Waddengebied

Overigens is Sylt tegenwoordig een schiereiland. Het wordt door een dam verbonden aan het vasteland. Hoeveel munten je nodig hebt om deze dam van Sleeswijk-Holstein naar Sylt na te maken bij vloed is nog nooit uitgerekend. Wil jij de eerste zijn?

3. Het aantal schepen dat jaarlijks op de Waddenzee vaart zou een lus kunnen vormen die 40 keer rondom de aarde gaat. 

Op de Waddenzee varen vooral kleine plezierjachtjes en traditionele zeilschepen. Er wordt vanuit de 6 grote sluizen in het waddengebied jaarlijks geteld hoeveel schepen er passeren. Dit aantal ligt rond de 100.000. Eigenlijk zegt dat niet zoveel aangezien er ook best behoorlijk wat waaghalzen zijn die op hun uit de klauwen getuigde scheepje door de zeegaten naar binnen zeilen. Hiervan zijn geen getallen bekend.

Boven de eilanden langs is een ander verhaal, daar varen vrachtschepen zoals de MSC Zoe, waarvan nog steeds rubberen badeendjes aanspoelen op de verschillende Waddenstranden nadat deze ruim 340 containers verloor boven Schiermonnikoog.

Er passeren ongeveer 250.000 schepen per jaar het Nederlandse deel van de Noordzee. Er is dan ook afgesproken door de regeringen van Nederland en Duitsland dat schepen met gevaarlijke stoffen of lading de meest Noordelijke route moeten nemen, die het verst van de Waddeneilanden af ligt 

4. Als je alle scheepswrakken opstapelt komen deze boven de Mount Everest uit

Er liggen meer dan 1200 scheepswrakken op de bodem van de Waddenzee. Door de heftige stroming op veel plaatsen in het Waddengebied, zijn veel schepen toen ze ten onder gingen meegevoerd of na verloop van tijd onder een dikke laag zand bedekt en [nog] niet ontdekt.

Door de eeuwen heen is er alleen al rondom de Waddenzee een hele collectie aan verschillende schepen afgeborreld. Van Boomstamboten uit de prehistorie tot vikingschepen en van VOC schepen tot complete stoomboten en onderzeeërs.

Geen wonder dat het Waddengebied is uitgeroepen tot archeologische schatkist. De hele maritieme geschiedenis van Nederland kun je terug vinden op of onder de bodem van de Waddenzee. Als we de drooglegging weer invoeren komt dit allemaal weer boven drijven. Maar dan wel met de nodige verjaarde flessen rum. 

Niet alleen een schatkist op cultureel gebied. Al die wrakken zijn ook hotspots van biodiversiteit. Hier vind je soms heel ander leven dan op de omliggende zandbodem.

5. Er leven al meer dan 1 miljoen dagen mensen op de Waddeneilanden

Al ver voor onze jaartelling woonden er mensen op de Waddeneilanden. Het zag er toen wel wat anders uit zoals dat we het nu kennen. Tot ruim in de 8ste eeuw na Christus woonden de mensen op terpen om droge voeten te houden. Kaplaarzen zoals we die nu zien waren namelijk nog niet in de mode. 

De eerste schriftelijke bewijzen over bewoning, toen de eilanden weliswaar iets noordelijker lagen dan nu, stammen vanuit grofweg de middeleeuwen. Al is dit per eiland weer verschillend. Zo denkt men dat Vlieland grotendeels door mensenhanden is gemaakt en ook Texel kent alleen maar de landbouwgrond als vandaag door de hulp van de mens. 

6. Het waddengebied is ongeveer even groot als 500.000 voetbalvelden

Als je van voetballen houdt, wil je nog steeds niet de uitdaging aan om het hele waddengebied door te rennen. Dat zou ook niet slim zijn zonder zwemvliezen of kaplaarzen. Het hele gebied is namelijk meer ongeveer 500.000 voetbalvelden groot en zelden kom je een doel tegen.  

 

In totaal is het waddengebied ruim 500 kilometer lang en 310.000 hectare groot .Het beslaat 30% van de Nederlandse, 20% van de Deense en 60% van de Duitse kust. Er liggen 50 eilanden en vele grote zandplaten in het gebied. Voor de echte voetbalfanaten…hier sta je altijd buiten spel en kun je alleen kokkels scoren. 

7.TVTASRRNBJNBLSWNPNHASLHKMAGKNSTHRMFLK is het ezelsbruggetje om alle eilanden achter elkaar te onthouden

Spreek dat maar een achter elkaar in een adem uit! In het hele Waddengebied vindt je in totaal 37 eilanden waarvan het merendeel ook bewoond wordt en toegankelijk is voor bezoekers. Er zijn ook steeds meer uit de kluiten gewassen zandbanken die met vloed niet meer onder water komen te staan en zo langzamerhand ook de titel onbewoond eiland verdienen. Als je die er allemaal bij telt, heeft het Waddengebied in totaal 50 eilanden. In Nederland alleen al hebben we er dan 14. Onderstaand even allemaal op een rijtje voor je.

Nederlandse waddeneilanden:

5 Bewoond: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog

3 Onbewoond: Rottumerplaat, Rottumeroog en de Noorderhaaks, ook wel de Razende bol genoemd.

Razende bol, een van de onbewoonde Nederlandse eilandjes

7 Hufterige zandplaten: Rif, de Engelsmanplaat, Simonszand, Zuiderduintjes, Richel en Griend

Duitse Waddeneilanden:

15 bewoond: Borkum, Juist, Norderney, Baltrum, Langeoog, Spiekeroog, Wangerooge, Neuwerk, Pellworm, Nordstrand, Hallingen, Amrum, Föhr, Sylt.

Onbewoond: Lütje Hörn, Kachelotplate, Memmert, Mindener-Oldoog, Alte Mellum, Großer Knechtsand, Nigehörn, Scharhörn, Trischen en onbewoonde Halligen

Deense Waddeneilanden:

3 Bewoond: Rømø, Mandø, Fanø

Zonsondergang op het Deense eiland Rømø

2 Onbewoond: Langli, Koresand

8. Alle vaste eilandbewoners verbruiken elke dag circa 1 miljoen liter drinkwater

Dat is nog zonder de toeristen die er een dagje rondlopen of op (zeil)vakantie zijn. Dan kom je namelijk op een veelvoud hiervan in het hoogseizoen. De Waddeneilanden hebben in totaal ruim 81.000 inwoners. Verdeeld over de 23 bewoonde eilanden. 

De letterlijk en figuurlijk groene waterzuiveringsinstallatie op Vlieland

Het eiland met de meeste inwoners is het Duitse Sylt, 21.000 mensen noemen dit hun thuis. In Nederland is Texel het eiland met de grootste bevolking. Hier wonen bijna 14.000 mensen. Niet zo verwonderlijk, Texel is het grootste eiland met het meeste bewoonbare oppervlak.

9. Alleen de Deense waddeneilanden hebben geen vuurtorens  

Alleen de Nederlandse en Duitse eilanden hebben vuurtorens. Schiermonnikoog heeft er zelfs twee. In Duitsland staan er ook een heel stel, 18 om precies te zijn. Ze zijn er dol op. 

Gek genoeg staan er op de Deense eilanden helemaal geen vuurtorens. Dit heeft te maken met de ligging van de eilanden. Dit komt niet alleen doordat er weinig schipbreuk geleden werd of niemand weet hoe je zo’n lampje in een toren aansteekt. De eilanden worden namelijk vermeden door verkeer op de Noordzee en Waddenzee. 

Het kan er ook mee te maken hebben dat de Nederlandse handleiding van hoe een vuurtoren werkt nooit in het Deens in vertaald. Ikea schijnt het ooit geprobeerd te hebben, maar er miste wat schroefjes en toen gaven ze het op. Vandaar dat er waarschijnlijk ook geen waddeneilanden in Zweden liggen. Før Tür Brînna klinkt ook niet zo lekker.

10. Niemand weet precies hoeveel verdwaalde toeristen de Waddeneilanden bezoeken.

De Waddeneilanden zijn zeer geliefd, zowel bij toeristen in eigen land als die van buiten de grenzen. Maar er komen ook veel verdwaalde toeristen. 

Zo zijn de Nederlandse Waddeneiland erg in trek bij onze Oosterburen. Dit komt vooral door het verschil met hun eigen eilanden. Die staan weliswaar ook bekend om brede stranden en ruige natuur maar hebben niet de gezellige huisjes en dorpjes die zo kenmerkend zijn voor de Nederlandse eilanden. 

Over hoeveel toeristen er jaarlijks op de Duitse en Deense eilanden komt is geen touw aan vast te knopen. Het zijn er behoorlijk wat, al lenen de eilanden ten Oosten van de Nederlandse zich met name voor de wandelaar en de Duits sprekende natuurliefhebber. De kusten zijn lang en uitgestrekt en de weinige dorpjes zeer rustig. 

Dat geldt natuurlijk ook voor de Nederlandse waddeneilanden, echter trekken deze eilanden een breder publiek en zijn de dorpjes vaak wat levendiger. Dit komt ook omdat de eilanders in Nederland de meeste winkels en horecagelegenheden per persoon hebben. 

Terschelling bijvoorbeeld, wordt jaarlijks door honderden jongeren bezocht. Ze verschansen zich vaak voor de verdwaalde toerist achter zelfgebouwde muurtjes van bierkratten op campings zoals de Appelhof. Daar streven ze om structureel en op z’n minst een eerste kater op te lopen. 

Niet dat je hier last van hebt als je voor je rust komt en je slowtravel vakantie wil vieren. Plek zat gelukkig.

11. Madeliefjes hebben een zwaar leven op de Waddeneilanden

Er is een soortenrijkdom zoals het zo mooi heet van wel 10.000 verschillende soorten planten en dieren die in het Waddengebied leven. Dat is best veel als je je bedenkt hoe lastig het moet zijn om te overleven in een gebied met zulke extreme verschillen iedere paar uur. Zo is er voornamelijk zout maar ook brak water te vinden en liggen hele stukken zee urenlang droog bij eb.

Wilde bloemen op Texel, Foto P. Seibt

Niet de makkelijkste omgeving als je een madeliefje bent. Deze biodiversiteit zorgt wel voor een fantastisch gebied waar van alles te zien is, van ruig duinlandschappen tot uitgestrekte bossen, heide en unieke kwelders. 

12. Er is niemand die uit zijn hoofd alle lokaal gebrouwen waddeneilanden biersoorten kan opnoemen 

Op ieder waddeneiland is MINSTENS 1 brouwerij!!! Hoe doen ze het? Waar halen ze de tijd en het water vandaan? Er worden op de Nederlandse eilanden bij elkaar meer dan 40 verschillende erkende soorten bier gebrouwen in 6 verschillende brouwerijen. Wat er illegaal door individuen en zeebonken gebrouwen wordt tellen we niet mee. 

Bier van het Brouwdok

Vaak wordt er gebruik gemaakt van gezuiverd duinwater of zelfs gegist met de besjes van de Duindoorn, het oranje besje. Specialer bier dan dat krijg je niet. Een betere souvenir om aan je beste ‘vriend’ te geven is er ook niet.

Hoe bijzonder is het dat alle eilanden hun eigen brouwerij hebben. De een nog succesvoller dan de ander. Het Texelse Skuumkoppe kun je tot op de Sint Pietersberg in Maastricht bestellen. Dat is dan ook een van de meest succesvolle lokale biertjes en een extreem succesvol exportproduct vanaf de eilanden naar het vasteland. 

13. Je kunt 350 kilometer tegen de wind in trappen op de waddeneilanden.

Alleen al op de Nederlandse waddeneilanden kun je 350 kilometer aan fietspaden vinden waar je met je stoere racefiets, solex, tandem, bakfiets, mountainbike of scooter overheen kunt cruisen op weg naar een van de vele strandtentjes.

Tegenwind is wel een dingetje. Je kunt het er niet bij bestellen. Het is namelijk gratis. Altijd en overal. Je zult, als je er voor kiest nooit op hetzelfde paadje ploeteren. Dat doet de wind wel voor je. Maar geen zorgen. De paadjes zijn smal en verdwalen is lastig. Daarbij is het echt de moeite waard om wat wind te trotseren onderweg door al die unieke duinen.

14. Als je in elke strandtent op de Nederlandse waddeneilanden om het half uur een biertje neemt zou je een alcoholpromillage van 4,41% hebben.

Een kroegentocht langs alle Nederlandse strandtenten in het waddengebied is ten strengste af te raden. Het zou je een (dodelijk) alcoholpromillage van 4,41% opleveren. Er zijn in totaal 27 strandtenten te vinden. Gelukkig wel verdeeld over de vijf Nederlandse Waddeneilanden. Dus een welverdiend drankje zit er wel in na een fietstocht over al die kilometers tegenwind.